Op vrijdag 25 oktober 2024 vindt er om 20.00 uur in het gebouw “De Beemde” aan de Koningswinkelstraat 30A, 6301 WJ te Valkenburg aan de Geul een interessante historische lezing plaats. Deze lezing handelt over het project “Oorlog in Arcadië” over Nederlandse kastelen en landgoederen in de Tweede Wereldoorlog.
Extra aandacht voor kastelen Oost, Schaloen Wijlre en Neubourg!
Arcadië, paradijs op aarde. Zo werden Nederlandse kastelen en landgoederen vanaf de zeventiende eeuw vaak gezien. In Nederlands landgoedonderzoek is de periode 1940-1945, waarin de oorlog naar Arcadië kwam, veelal onderbelicht. Nederlandse, Duitse en Geallieerde legers vorderden een groot aantal kastelen en landhuizen met hun bijhorende boerderijen en gronden. Eigenaren werden geconfronteerd met gevaarlijke situaties en stonden vaak voor onmogelijke keuzes, die nog decennia lang invloed zouden hebben.
In de lezing zal extra aandacht worden gegeven aan Limburgse kastelen en landgoederen, waaronder ook Oost, Schaloen, Wijlre en Neubourg.
Betrokken inleider
Inleider is de bekende Dr. Elyze Storms-Smeets (1975, geboren te Valkenburg). Zij is historisch geograaf en gespecialiseerd in landgoederen en buitenplaatsen. Ze promoveerde in 2005 op de geografie van buitenplaatsen en landgoederen, 1800-1950. Sinds 2007 is zij werkzaam bij het Gelders Genootschap en van 2012-2017 was ze tevens universitair docent Historische Buitenplaatsen en Landgoederen bij Rijksuniversiteit Groningen.
Vanaf 15 april 2021 is Elyze buitengewoon universitair hoofddocent Cultureel Erfgoed en Participatieve Ruimtelijke Ontwikkeling (Cepro). Elyze is als vrijwilliger betrokken bij de Stichting Limburgse Kastelen en de commissie Landschapsgeschiedenis van het Limburgs Geschiedkundig en Oudheidkundig Genootschap.
Belang van kastelen en landgoederen
In de nieuwe publicatie “Oorlog in Arcadië” komen veel thema’s komen aan bod. Niet alleen het militaire belang van landgoederen, maar ook de zelfvoorzienendheid, kunst(roof), de rol van eigenaren, toerisme, verwoesting en wederopbouw. Het boek geeft zowel een overzicht van belangrijke gebeurtenissen en processen rondom Nederlandse kastelen en landgoederen in oorlogstijd, als intieme, persoonlijke inzichten van landgoedeigenaren, militairen en vluchtelingen. Het landelijke onderzoek Oorlog in Arcadië, over Nederlandse kastelen en landgoederen in de Tweede Wereldoorlog, is een samenwerking van het Gelders Genootschap en de Nederlandse Kastelenstichting.
Oorlogsconsequenties
Meer dan 90 Nederlandse landgoederen werden door het Nederlandse leger gebruikt tijdens de mobilisatie. Maar liefst 400 werden gevorderd door de Duitse bezetter voor uiteenlopende functies. Zo’n 105 kastelen en landhuizen raakten compleet verwoest door oorlogsgeweld en honderden licht tot zwaar beschadigd. Door buitenverblijven te bestuderen als microkosmossen in bezettingstijd ontstaat dieper begrip van het leven op het platteland.
De lezing is ook toegankelijk voor niet-leden. Een vrije gave wordt op prijs gesteld.
