Op 17 september 2020 vond in het Gouvernement aan de Maas het vijfde Limburgse Bijensymposium plaats. Georganiseerd in samenwerking door de Provincie Limburg en de Nationale Bijenstrategie, van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Zowel landelijke beleidsontwikkelingen als Limburgse initiatieven werden belicht.
Geen meters maar kilometers
Bijen en andere bestuivende insecten hebben het na zeven jaar nationaal bijenbeleid onverminderd moeilijk. De Nationale Bijenstrategie constateert met grote urgentie dat de gestelde doelen nog niet worden gehaald. Kortom; het gaat nog niet goed met de bijen. Carla Brugman-Rustenburg (gedeputeerde Natura 2000 en Soortenbeleid): “Het wordt tijd dat er stappen worden gemaakt in kilometers, in plaats van meters. Er is een transitie nodig naar duurzame en grootschalige aanpassingen in de dagelijkse praktijk”. Hierbij wordt gedacht aan samenwerking in het landelijk buitengebied, aan verbeterd groen- en maaibeheer, aan nieuwe verdienmodellen voor natuur -inclusief boeren, en aan insectvriendelijker en toch economisch haalbare agrarische bedrijfsvoering.
Bestuiving belangrijk
Insecten zijn nodig om het stuifmeel van de ene bloem naar de andere te brengen, om de bloem te bestuiven. Pas daarna kan de plant zaad of vruchten krijgen en zich voortplanten. Bij bestuivende insecten denken we aan honingbijen maar wilde bijen, zweefvliegen en vele andere insecten zijn minstens zo belangrijk. En niet alleen voor natuurgebieden en tuinen. Maar ook voor de land- en tuinbouw. Driekwart van onze voedselgewassen, groente en fruit, zijn economisch afhankelijk van bestuivende insecten. Appels, peren, aardbeien en tomaten groeien bijvoorbeeld veel beter als ze door (wilde) insecten bestoven zijn.
Daarom is het belangrijk om (wilde) bijen en andere bestuivende insecten duurzaam te behouden. Want het gaat al jaren slecht met ze en hun aantallen nemen af. Om dat tij te keren in Limburg, ondertekenden 25 Limburgse organisaties in 2015 het convenant Limburgers Bijeen voor Bijen. Daarin stonden drie doelen.
1. Imkers doen mee aan wetenschappelijk onderzoek naar bijensterfte en verbeteren met die kennis de bijenhouderij.
2. Meer partijen werken samen om het buitengebied bloemrijker te maken, vooral in de (na)zomer, via maai- en akkerrandenbeheer.
3. Brede voorlichting aan publiek en professionals over het belang van (wilde) bestuivende insecten.
Blik terug en vooruit
Tijdens dit vijfde symposium werd teruggeblikt naar hoe Limburg de afgelopen vijf jaar aan die doelen heeft gewerkt. Ook werd vooruitgekeken; onder meer naar de mogelijkheden voor een vergroening van het landbouwbeleid in de nieuwe planperiode van het GEB (het Gemeenschappelijk Europees landbouwbeleid) en naar de Theory of Change (een methodologie om maatschappelijke verandering te bevorderen). Als slot van het symposium nam de LLTB (Limburgse Land- en TuinbouwBond) het stokje over om in 2021 het zesde Bijensymposium te organiseren. Het stokje werd door gedeputeerde Brugman-Rustenburg symbolisch overgedragen aan de heer Thijs Rompelberg, vicevoorzitter van de LLTB. Dit gebeurde met een grote zak bloemenzaad, bedoeld om akkerranden in te zaaien voor bijen.
“De symboliek in deze is dat de bij symbool staat voor een natuurinclusieve* en vruchtbare landbouw. Voor boeren en tuinders zijn bijen namelijk van groot belang. In agrarisch buitengebied ligt een enorme potentie om de bijenpopulatie te ondersteunen. Echter dit kunnen boeren alleen in samenwerking met anderen. De landbouw produceert gezond en veilig voedsel op Limburgse gronden, mét hulp van de natuur, waaronder de bij. Zo houden boeren en tuinders Limburg gezond. Vandaar dat wij vol enthousiasme het symposium in 2021 zullen organiseren. Samen met onze partners spannen wij ons in om de bij duurzaam in het zonnetje te zetten.”
* Natuurinclusieve landbouw is een vorm van duurzame landbouw die uitgaat van een veerkrachtig voedsel- èn ecosysteem. Deze maakt optimaal gebruik van de natuurlijke omgeving (het ‘natuurlijk kapitaal’) en integreert die in de bedrijfsvoering.
Vanwege Corona vond het symposium als een tussenvorm plaats tussen live en online; veertig bezoekers hoorden de presentaties live, en vele anderen volgden die online via https://www.limburg.nl/thema/bijensymposium-2020/. De presentaties zijn nog tot zomer 2021 via die pagina te bekijken.
Geïnteresseerden kunnen zich opgeven voor de (nieuwe) Limburgse nieuwsbrief via https://www.ikl-limburg.nl/
